Lai ngaantu: Henry T Conzo
Date: 06th January 2024
@ Saturday Bible Study
Thukhantute 17 songai thupi: Israel mite uktu nailo nuam bangbangin laileng tlang.
Outline, Judges 17โ21:
I) Micah te nufa, Levi miphun tlangvalpa, le Dan miphun thute (Judges 17-18).
II) Levi miphun pakhat pa, a nuzawl, Benjamin miphun le Israel miphunte buaihnak thute (Judges 19 โ 21).
I.a) Micah milim le Micah Biakinn, le suangbawite (Judges 17).
Epharaim ram ai umtu Micah nu heh tangka pai sah awng manin a rutu heh cukcam dekdo awng i. Micah in ciami tangka heh pe leh i (17:3). A nu in a cukcam hnak heh a fapa Micah vumah hleng thai tuhlo in milim bawn tuhin ciami tangka heh Micah hnenah pe i. Hnuataber ah ciami tangka heh milim bawn hnak ah hmang i (17:4). Ciahlaiah, Micah in amahneu in Biakinn khai nai i, cen, suangbawi angki khai bawn ai a fapa lakai pakhat heh suangbawi per ruai i (17.5). Levi miphun pakhat pa heh khuadang thawn tuhin vak ai Bethlehem khua ah a hleng fangin Micah in a suangbawi per tuhin sawm i. Cetihin, Micah in milim te bawn, cen, amahneu in Biakinn nai, a bulpak hrang suangbawi khai nai i.
Israel mite heh thutiam ram ai umtu hnawt siolo hlaiah, ciami a hnawtsiolo hnak minungte biahnak khuavang bia manin Pathian cawh hnak tuar i (judges 2-12, 13-16). Thukhantute 17 songah Micah ai thil bawn hnak te heh Pathian in daihlo hnak lar ruai in ngaan hnak ngawn umlo i. Ikhalselai, Micah in Pathian daihlo hnak bawn ve i. Micah in Pathian daihlo hnak a bawn hnakte sik ilesingkhaw phunthum in hmu thil i.
(1) milim bawn: Pathian in milim bia heh a daihlo ber hnak i (Exo. 20.5). Solomon vumah Pathian in mawh a hluk hnak khai heh, Solomon in a nupite biahnak milimte bia ve manin i (1 King 11:3-4).
(2) Micah in Pathian daihlo zawng thil bawn hnak pahnih hnaktu, Micah in amah neu in biakinn nai i (1.5). Pathian in a biakinn sa tuh hmun heh fungfe neu in rel awng i (Deu. 12:5-6, 11, 13, 14). Leon Wood [1] in tu cia san lai ah Israel mite hrangah biakinn heh Shiloh ian ah um tuh hnak ti i. Ikhalselai thukhantute san ah Israel mite in Bethel ah khai Pathian bia tlang de i (Judges 21:2). Israel mite Pathian in amah bia tuh hmun heh fungfe neu in pakhat bawt sak bangin um (Deu. 12:5-6, 11, 13, 14) khalselai konteng khua cekci ti heh ling har ngai i. Siloh, (Epharaim ram song Manasseh fate cohnak ramri lam) heh Eli san ah Pathian a bia humber ah hmang i (1 Samuel 1.3). Prophet Samuel tu Ramah heh Pathian bia hmun, hmunpiber ah dah bangin um i (1 Samuel 7:18; 8:4). (Ramah khua heh kon teng cekci ah ti heh zir bet kul). Cen. Bethel, Gilgal, le Mizah ah prophet Samuel in Israel mite thu khan sak de ai, Ramah ah Bawipa ca Puleng bawn i (1 Samuel 7:15-18). Pathian in amah bia tuhhmun a rel hnak (Deu. 12:5-6, 11, 14), heh a kon teng hmun cekci ti heh zir bet kul i.
(3) Hnuataber (or) a pakhum hnak ah Micah in a fate khai suangbawi per ruai zel i (17:5). Pathian in Levi miphun heh Ponhlam hrang nape heh per ruai ai (Num. ch. 3), Levi phun songin Aaron hin heh suang bawi per ruai i (Num. 3.10).
Pathian in Israel mite heh amah bia tuh in Egypt ram harsa a tuar hnak hmun in ao suak i. Amah ian bia tuhin thu pe i. Israel mite heh Joshua konghoi hnak a tep ban tute umlo hnua ah Pathian thawn pehzom dunhnak hnawm vivo i. Micah thu khai heh Pathian thu thuuk ling nawnlo in amah nuam bangbang in khuasan i. Pathian thu, na thinlung veksen, na nunhnak veksen, le na ruahhnak veksen in iit tu! (Matthai 22:37).
[1] Leon Wood, A Survey of Israelโs History, (Zondervan Publishing House, 1971), 213.